تحلیل هندسه نقوش آجرکاری پشت بقل ایوان‌های مسجد حکیم اصفهان بر پیدایش فنون بصری

 انسان­ها همواره در حال دریافت اطلاعات از محیط اطراف خود هستند. در معماری بخش اعظمی از این پیام­ها از طریق تزیینات در اختیار مخاطب قرار می­گیرد. این تزیینات دارای هندسه­های ارزشمندی است که هرکدام ویژگی­های متفاوتی دارد و تحلیل این فنون و ویژگی­ها سبب خوانش طرح و درک علل ادراکات بصری متفاوت است. در واقع فنون بصری به شکل مستقیم از نحوه چینش آجرها و چگونگی ترکیب آجر و کاشی و نحوه توزیع رنگ­ها در طرح و همچنین نوع گره تاثیر می­پذیرد. پژوهشگران دیگر فنون بصری را از دیدگاه ساختار کالبدی بنا و ترکیب­بندی در نقاشی­ها بررسی کرده­اند. این مقاله برای نخستین بار فنون بصری را از دیدگاه هندسه نقوش آجرکاری پشت بقل ایوان­های مسجد حکیم اصفهان مورد بررسی قرار می­دهد. روش تحقیق پژوهش از دیدگاه چیستی، کیفی و براساس هدف، کاربردی است. داده­های این پژوهش به روش کتابخانه­ای و میدانی گردآوری شده­است. جستار پیش روی برآن است تا تأثیر هندسه نقوش آجرکاری بر فنون بصری را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. این پژوهش ابتدا به مدل سازی نمونه­های مورد بررسی پرداخته و فنون بصری مورد نیاز را استخراج کرده و سپس با تجزیه طرح­ها به بازنمایی ویژگی­های فنون بصری نهفته در دو قالب کلی تعادل و نظم خواهد پرداخت. بررسی­های انجام شده آشکار ساخت که چینش­های گوناگون(اندازه و زاویه چینش آجر)، ترکیب رنگ­های متفاوت و ادغام آجر و کاشی باعث پدید آمدن فنون بصری گوناگون در چهارچوب تعادل و نظم شده­است.